Gebrek aan prikkel om in actie te komen
Het is dé uitdaging voor pensioenfondsen en pensioenuitvoerders: hoe krijgen we onze deelnemers in beweging zodat zij goede keuzes gaan maken voor hun pensioen? Er wordt van alles uit de kast getrokken om mensen te activeren. Toch zal dat maar deels gaan lukken. Een grote groep mensen vindt pensioen namelijk (nog) niet interessant. Je zou denken: je wilt er toch het maximale uithalen zodat je straks zoveel mogelijk te besteden hebt als je met pensioen bent? Veel mensen zijn zich niet bewust van de mogelijkheden voor hun pensioen. Vinden zij behouden wat ze hebben belangrijker dan optimaliseren? Als ze weten dat ze in hun eigen huis kunnen blijven wonen en af en toe iets leuks kunnen doen, is dat vaak voor veel mensen een geruststelling. Maar wat als er wel meer mogelijk is? Optimaliseren is niet per se een prikkel om in actie te komen, maar is dat de reden dat mensen het niet belangrijk vinden? Of is het nog steeds zo abstract dat men gewoon niet weet waar te beginnen en het daarom laat?
Default voor ‘niets doen’
Daarbij speelt vooral mee dat mensen wel geld willen hebben, maar de meeste er niet mee bezig willen zijn. Het interesseert hen niet voldoende, of het is onbekend terrein, of het is te ver in de toekomst waardoor het te abstract blijft – en dus zullen ze niet gauw keuzes maken voor hun pensioen. Dat zal niet snel veranderen want deze mentale barrières waren er altijd al. Dat betekent dat pensioenfondsen en -uitvoerders iets zullen moeten inrichten voor de groep die niet in actie komt. Een soort default die in werking treedt bij niets doen. Een keuze voor pensioenopbouw met een neutraal risicoprofiel en die geoptimaliseerd is op basis van wat het pensioenfonds of de uitvoerder weet van een deelnemer. Wil je dat goed doen, dan zul je diepe kennis moeten hebben van je deelnemers en doelgroepen. Hiervoor is marktonderzoek nodig. Dat kost geld en staat haaks op de focus op kostenverlaging bij veel pensioenuitvoerders en fondsen. Daarbij vinden veel pensioenfondsen en -uitvoerders de verantwoording voor marktonderzoeken ingewikkeld. Zij zeggen: wij zijn geen Bol.com die meer gaat verkopen als we onze markt beter kennen. Dat klopt. Tenminste, zolang de verplichtstelling bestaat. Als die eraf gaat, is kennis van de markt en van de doelgroepen voor pensioenfondsen ineens wel degelijk interessant. Fondsen die daar nu in investeren, hebben daar straks een enorme voorsprong in.
Met één druk op de knop het optimale scenario
Met de ontwikkelingen van de huidige technologie zal die default keuze snel steeds persoonlijker en specifieker worden. Als je over een grote hoeveelheid goede data beschikt van een deelnemer en via marktonderzoek je doelgroepen goed leert kennen, kun je met AI een optimale situatie berekenen die echt maatwerk is. Met één druk op de knop kiezen deelnemers dan heel eenvoudig voor die ene, voor hen optimale pensioensituatie over alle potjes heen. Hier is niet eens een portal of website voor nodig. Het kan ook een app zijn waar mensen tegen kunnen praten. Als een soort Google Home dat vragen stelt zonder dat er een visuele interface aan te pas komt. Het klinkt allemaal nog ver weg, maar het is dichterbij dan je denkt. Technisch kan het al. Maar er moeten zeker nog wat hobbels genomen worden.
Op naar die lagere drempel
Zo zijn er nu nog uitdagingen met wet- en regelgeving en moet er digitaal nog een en ander aan elkaar geknoopt worden. Maar dat is een kwestie van tijd. De allerbelangrijkste uitdaging hierbij zal het winnen van vertrouwen zijn. Van pensioenfondsen en -uitvoerders om erin te investeren en van deelnemers om zo’n tool echt te gebruiken. Dat begint natuurlijk met testen om aan te tonen dat zo’n AI-tool écht de beste scenario’s weet voor te rekenen voor deelnemers. Het gaat immers om veel geld. Ik verwacht dat dit soort tools zich snel zullen bewijzen. Dat vind ik een goede stap. Wanneer deelnemers met weinig inspanning een goede keuze kunnen maken voor hun pensioen, zal de drempel om die keuze ook daadwerkelijk te maken, een stuk lager worden. Ook na de invoering van de WTP.
