Het netto financieel gedrag wordt alleen maar relevanter

Op advies van het Nibud zijn een aantal weken geleden de nieuwe leennormen gepresenteerd. Ook is het advies om te bekijken of in 2024 het energielabel onderdeel kan worden van de nieuwe leennormen. Volgens Bira Thanabalasingam, Director BEYOND bij Yellowtail Conclusion, en Georgette Lageman, manager Expertise Centrum Wonen bij BLG Wonen, is dit een eerste stap in de goede richting: het gebruik van netto financieel gedrag als criterium in het advies- en acceptatieproces rond hypotheken én in het beheer ervan.

Onder de streep

Bira: ‘Nog altijd wordt bij hypotheekadvies gekeken naar hoeveel iemand maximaal kan lenen op basis van zijn of haar bruto-inkomen. Een prima basis, maar het biedt niet het complete plaatje. Veel waardevoller is het om te kijken naar het netto financieel gedrag: leeft iemand op grote voet of houdt hij of zij veel over aan het einde van de maand? Door het uitgavenpatroon mee te nemen in de berekeningen, ontstaat een gedetailleerder en zuiverder beeld van iemands financiële situatie, nu en later. Juíst in deze tijd is het belangrijk om inzicht te hebben in wat iemand onder de streep overhoudt. Op het moment dat iemand een hypotheek wil afsluiten, maar ook daarna in de fase van beheer. Maar zo ver is het nog niet.’ Georgette: ‘BLG Wonen pleit al langer voor een klantgerichte aanpak.  Naast de Loan-to-Income (hoeveel kun je lenen ten opzichte van je inkomen) en Loan-to-Value (wat is de waarde van je huis ten opzichte van de hypotheek) zou daarom ook het Loan-to-Payment behaviour (LTP) meegenomen moeten worden. Dat is echt een verrijking op het huidige hypotheekaanvraagproces. Door ook te kijken naar het betaalgedrag, het netto financiële gedrag, kan je goed zien welke financiering verantwoord en passend is bij de situatie van de klant.’

Stap in de goede richting

Bira: ‘Het Nibud heeft in zijn rapport een eerste, goede stap geadviseerd. Namelijk door verder te kijken dan alleen het bruto-inkomen en ook de energielabel mee te nemen in de leennormen. Hierdoor kun je veel beter inzicht krijgen in de werkelijke risicopositie van een huishouden en zo betere kredietbeslissingen maken. Soms betekent dit een iets hogere leencapaciteit, en soms iets lager. Daarmee adviseert het Nibud dus om een factor ‘van buiten’ mee te laten wegen bij het bepalen van hoeveel iemand kan lenen voor de aankoop van een woning. Dat is een positieve beweging.’ Georgette: ‘Het is een van de speerpunten van BLG Wonen om deze beweging door te zetten. Sinds onze oprichting zetten wij ons al in voor een toegankelijke woningmarkt. Door te kijken naar de LTP creëer je een eerlijker speelveld voor mensen die een hypotheek willen. We agenderen daarom actief maatschappelijke woonvraagstukken. Daarbij trekken we graag op met andere marktpartijen. En natuurlijk dragen we zelf ook actief bij aan hypotheekoplossingen die de woningmarkt toegankelijker maken. Bijvoorbeeld voor duurhuurders.’

Pilot voor duurhuurders

Georgette: ‘Voor duurhuurders is BLG Wonen met een pilot bezig, samen met NHG, VEH, ING, Aegon en Florius. Daarin onderzoeken we of we een oplossing kunnen bieden voor deze groep door bij een hypotheekaanvraag ook de in het verleden gedragen huurlasten mee te laten wegen. Door ook het huurverleden van duurhuurders mee te nemen in de toetsing van de hypotheekaanvraag, ontstaat er vaak net iets meer ruimte qua financiering en de aankoop van een eigen huis.’ Bira: ‘Op basis van de netto draagkracht (Netto Besteedbaar Inkomen) en het bijbehorend financieel gedrag, kom je tot een meer verantwoorde en passende hypotheeklening. Voor sommigen kan dat positief uitpakken, bijvoorbeeld voor duurhuurders, zzp’ers en senioren die met een goed gefundeerde aanvraag op basis van netto financieel gedrag makkelijker aan een hypotheek kunnen komen. Bij anderen kan het individuele risico hierdoor hoger uitvallen (bijvoorbeeld omdat ze dure hobby’s hebben) waardoor ze juist minder zouden moeten lenen. Deze groepen kun je hier weer bewust van maken en hen helpen om hun financieel gedrag te verbeteren.’

Recessie maakt urgenter en relevanter

Georgette: ‘Goed beleid is cruciaal om netto financieel gedrag en LTP structureel mee te nemen bij de behandeling van hypotheekaanvragen. Daar begint het mee.’ Bira: ‘De technologie om die berekeningen te maken is er. Met BEYOND, speciale technologie die Yellowtail Conclusion zelf heeft ontwikkeld, kunnen hypotheekadviseurs tot een geavanceerd, individueel consumentenprofiel komen die met inzichten zoals Netto besteedbaar Inkomen, draagkracht en betaalmoraliteit een hele goede onderbouwing kan geven aan passende leennormen. En daar profiteert de hypotheekverstrekker uiteindelijk ook van.’ Georgette: ‘Elke Nederlander heeft recht op een betaalbare woning, maar niet iedere Nederlander heeft dezelfde financiën. Daarom wordt het beoordelen én het beheer van hypotheken op basis van netto financieel gedrag alleen maar urgenter en relevanter.’

Wil je meer weten over dit onderwerp? Aarzel dan niet contact op te nemen met Bira via bira@yellowtail.nl